Pandemide Estetik Ameliyatı

Covid-19 pandemisi günlük yaşam alışkınlıklarımızda ciddi değişimlere neden oldu. Korona virüs bulaş riskini azaltmak adına ciddi sosyal izolasyonlar uyguladık. Yaşamımızda planladığımız seyahat, sosyal etkinlik veya estetik ameliyat gibi birçok aktivitemizi ertelemek durumunda kaldık.

Pandemi başlangıcından bu yana hastalık hakkında bilgimiz arttı, bilinçlendik ve ciddi koruyucu etkisi olan aşılama programlarının da verdiği güvenle her geçen gün normal hayatımıza biraz daha dönmeye başladık. Her ne kadar tehlike geçmemiş ise de doğru önlemleri alarak daha önce ertelediğimiz bazı planlarımızı tekrar gündeme almaya başladık.

Covid-19 hastalığını geçirip iyileşme veya etkin aşılama sonrası kazanılan bağışıklık ile orantılı olarak estetik ameliyatlara olan talep de tekrar artmaya başladı.

Bu yazımda artık estetik ameliyatlarını ertelemek istemeyenler için Covid-19 bulaş riskini en aza indirerek güvenli bir ortamda ameliyat olmak adına dikkat edilmesi gereken bazı noktalardan bahsetmek istiyorum.

Estetik ameliyatlar lokal anestezi veya genel anestezi altında yapılmaktadır. Genel anestezi uygulamasında nefes borusuna bir tüp sokularak hastanın nefes alıp vermesi bir solunum aygıtı ile yapılır.

Estetik ameliyat esnasında eğer burun boğaz bölgesinde bir viral bulaş mevcut ise bu virüslerin tüp uygulaması ile akciğerle iletilmesi ve buna bağlı ciddi komplikasyonların görülme riski vardır.

Bu bağlamda lokal anestezi altında yapılan estetik ameliyatların daha güvenli olduğu söylenebilir. Genel anestezi altında yapılan estetik ameliyatlarda akciğerlere virüs bulaştırma riski yanında bağışıklık sisteminde bir miktar baskılanma da olabileceği için ameliyat öncesi çok daha ciddi önlemler alınmalıdır.

Aşağıda bahsedeceğim konular benim kişisel yorumlarımı ve yaklaşımımı yansıtmaktadır. Bu konuda farklı yaklaşımlar olabileceği de unutulmamalıdır.

Pandemi Sürecinde Estetik Ameliyat Öncesi Alınması Gereken Önlemler

• Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen Covid-19 aşı programını tamamlamış ve son aşınızın üzerinden en az 2 hafta geçmiş olmasında yarar vardır. Aşı yaptırmayanların Covid-19 hastalığını daha ağır geçirdikleri bilinmektedir.
• Ameliyat tarihinden en az 2 hafta öncesinden başlayarak ameliyat olacak kişi ve aynı mekânı paylaşan bireyler kendilerine ciddi sosyal izolasyon uygulamalıdır. Kapalı ortamlara girmek zorunda kalındığında FFP3 maske kullanılmalıdır. Bu maskeyi kullanamayanlar en azından FFP2 maske kullanmalıdır.
• Maske kullanımı yanında artık hepimizin bildiği mesafe ve hijyen kurallarına da çok daha fazla dikkat edilmelidir. Eller sık sık yıkanmalı ve göze el temasından kaçınılmalıdır.
• Herhangi bir Covid-19 hastası ile yakın temas öyküsü varsa mutlaka üzerine gidilmeli ve yeterli izolasyon ve PCR testleri yapılmalıdır.
• Ameliyat öncesi doktor muayenehanesine ve ameliyatın yapılacağı hastaneye gidiş ve gelişlerde mümkünse özel araç kullanılmalı, toplu taşıma araçlarından kaçınılmalıdır.
• Tren, otobüs veya uçak gibi toplu taşıma araçları ile yapılan yolculuklarda mutlaka FFP3 maske kullanılmalı ve maske yolculuk boyunca çıkartılmamalıdır.
• Estetik ameliyatın yapılacağı kente başka bir şehirden gelinecek ise ve uzun saatler otobüs veya uçak gibi toplu taşıma aracı kullanılacak ise ameliyat tarihinden en az 1 hafta önce gelinmesinde yarar vardır. Toplu taşıma aracında ve havaalanı gibi ortak kullanım alanlarında olacak olası bir bulaşın klinik olarak ortaya çıkması ve PCR testi ile saptanması için belirli bir süre beklenmiş olmasında yarar vardır.
• Ameliyat öncesi dönemde Covid-19 hastalığının belirtilerine daha fazla dikkat edilmelidir. Tat veya koku duyusunda kayıp, yüksek ateş, halsizlik, öksürük, kas ve eklem ağrısı gibi yakınmalar varsa mutlaka üzerine gidilmeli, hafife alınmamalıdır. Covid-19 hastalığının tanısı için sadece PCR testine güvenilmemelidir. PCR testinin tüm olgulara tanı koyamadığı, bazı olgularda yalancı negatif sonuç verebildiği unutulmamalıdır. Bu nedenle PCR testi negatif sonuç verse dahi yukarıda bahsedilen en ufak bir belirti gözlemlendiğinde doktor bilgilendirilmeli ve gerekiyorsa ameliyat ertelenmelidir.
• Pandemide estetik ameliyata hazırlık döneminde çok iyi istirahat edilmeli ve sağlıklı beslenilmelidir. Alkol sigara vb. ürünler tüketilmemelidir.
• Yüksek tansiyon, tiroid bezi hastalıkları veya anemi gibi kronik hastalıklar söz konusu ise mutlaka estetik ameliyat öncesi dönemde ilgili branşın uzman hekimi ile görüşülmelidir. Son durum ortaya konmalı ve bu hastalıkların kontrol altında olduğu kan değerlerinin normal olduğu teyit edilmelidir.
• Covid-19 önlemleri yanısıra Aspirin, yeşil çay, balık yağı gibi kan sulandırıcı etkisi olan birçok ilaç ve besin desteğinin tüketimine de ara verilmelidir. Bu konuda daha detaylı bilgi için: https://www.cengizacikel.com/estetik-ameliyat-oncesi/

Doktor Muayenehanesinde Alınması Gereken Önlemler

• Muayenehanenin havalandırma koşulları çok iyi olmalı ve her hasta öncesinde havalandırma yapılmalıdır.
• Hastanın temas edeceği muayene koltuğu vb. yüzeylerde mümkünse tek kullanımlık örtüler kullanılmalıdır. Kapı kolu, koltuk kenarı gibi hastanın dokunmak durumunda kalabileceği diğer yüzeyler de her hasta öncesinde tekrar deterjanlı antiseptik sıvılarla silinmelidir.
• Muayenehanede aynı anda iki farklı hasta olmamalıdır.
• Hastalar muayenehaneye mümkünse tek başına veya en fazla bir refakatçı ile gelmelidir.
• Muayenehaneye giriş esnasında HES kodu sorgulaması yapılmalıdır.
• Muayenehaneye girişte ayakkabılara galoş takılmalı ve el dezenfektanı ile eller temizlenmelidir.
• İki hasta görüşmesi arasında odaları havalandırmak ve gerekli temizliği yapmak için yeterli süre bırakılmalıdır.
• Pencerelerin açılması suretiyle havalandırma yapılması yanı sıra havayı filtre eden, temizleyen aygıtlar kullanılmalıdır.
• Hasta ile görüşme esnasında hava üfleyen cihazlar kapatılmalı ve hava sirkülasyonu en aza indirilmelidir.
• Görüşme ve muayene esnasında hasta da doktor da FFP 3 maske kullanmalıdır.
• Muayenehanede çalışan tüm personelin düzenli sağlık kontrolü, ateş ölçümü ve HES kodu sorgulaması yapılmalıdır.

Hastanede Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ameliyat öncesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı ile yapılacak olan görüşmede ve gerekli görülen kan testleri ve PCR testleri boyunca FFP3 maske kullanılmalıdır.
• Ameliyat için hastaneye yatış işlemleri yapıldıktan sonra hastane içerisinde gereksiz dolaşmalardan kaçınılmalı ve tahsis edilen odada kalınmalıdır.
• Mümkünse refakatçı getirilmemelidir. Refakatçı olması gerekiyorsa o kişinin de HES kodu ve Covid-19 belirtileri de sorgulanmalıdır.
• Hasta odasına herhangi bir sağlık personeli girdiğinde mutlaka maske takılmalı ve herkesin maskeli olmasına dikkat edilmelidir.

Ameliyat Sonrası Evde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Estetik ameliyat sonrası hastaneden taburcu edildikten sonra da Covid-19 yönünden alınması gereken bazı önlemler söz konusudur. Bunların başında ziyaretçi kabul etmemek ve istirahat edilen odanın yeterince havalandırılması gelmektedir.
• Evde de hijyen koşullarına da dikkat edilmeli, aynı evi paylaşan diğer bireylerle olan yakın temastan da kaçınılmalıdır. Özellikle diğer bireyler her gün işe veya okula gidiyorsa sosyal izolasyona çok daha dikkat edilmelidir.
• Estetik ameliyatın olası komplikasyon belirtileri kadar Korona virüs hastalığı belirtileri yönünden de uyanık olunmalıdır. Herhangi bir belirti gözlemlendiğinde vakit geçirmeden doktor bilgilendirilmelidir.
• Vücut direncini desteklemek için iyi beslenilmeli, yeterli sıvı alınmalı ve istirahat edilmelidir.

Maske Kullanımı Nasıl Olmalı?

Doğru ve etkin maske kullanımının %100 olmasa dahi olası Korona virüs bulaş riskini son derece azalttığı artık bilinmektedir. Bununla birlikte maske seçimi ve kullanımı konusu yeterince bilinmemektedir. Öncelikle maskenin çevresinden hava girişi olmamalıdır.

Özellikle burun kenarlarında kalan boşluktan doğrudan hava girişi olur. Bu durumda kapalı ortamlarda uzun süre kalındığında virüs bulaş riski artar. Bu nedenle kullanılacak olan maskenin alt çene ve yanakları kapatması yanı sıra burun ve çevresini de tamamen kapatması gerekir. Bir başka deyişle her nefes alışımızda hava sadece maskeden geçen hava olmalıdır.

Maskeden geçen havanın havadaki virüsü ne kadar tuttuğu ise maskenin katmanları tarafından belirlenir. Bu bağlamda en etkili virüs filtrasyonunu FFP3 veya N95 denilen maskeler yapar. Bu maskeleri uzun süre kullanmak alışkın olmayanlar için zor olabilir. FFP2 maskelerin ise koruyuculuğu FFP3 kadar olmasa da sokakta kullanılan normal cerrahi maskelerden çok daha iyidir.

Hem burun etrafını daha iyi kapatır hem de normal maskeye göre daha fazla katman içerir ve havayı filtre eder. Günlük kullanılan maskeleri ben kendi özel hayatımda sadece sokakta yürürken takmaktayım. Market, banka veya hastane gibi kapalı alanlara girerken mutlaka FFP3 maske kullanmaktayım.

Maske kullanımında bilinmesi gereken bir diğer nokta da üzerinde hava çıkışı olan ventilli maskelerin doğru maske olmadığıdır. Bu maskeler maskeyi kullanan kişinin nefesini dışarıya daha rahat verebilmesi için tek yönlü bir kapakçık sistemi olan maskelerdir ve tozlu ortamlarda çalışanlar için üretilmiştir.

Böyle bir maske kullanıldığında karşımızdaki kişilere ve ortama doğrudan nefesimizi üflediğimizi unutmamalıyız. Bu nedenle ya ventilli maske hiç kullanmamalıyız veya bu maskenin üzerine ikinci bir normal maske takarak nefesimizin doğrudan ortama çıkışını engellemeliyiz.

Covid-19 Hastalığı Geçirenler Estetik Ameliyat Olabilir Mi?

Bu sorunun yanıtı hastalığın geçirildiği zamana ve nasıl bir klinik tablo yaşandığına göre değişmektedir. Eğer Covid-19 hastalığına yakalanmış ancak hastaneye yatış gerektirmeyecek kadar hafif geçirmiş iseniz, iyileştikten 8 hafta sonra ameliyat olabilirsiniz. Eğer hastalığı daha ağır bir klinik tablo ile geçirmiş iseniz bir süre daha beklemeniz ve tamamen toparlanmanızda yarar vardır.

Bu süre kişiden kişiye değişebilmektedir. Akciğerlerinizin kalbinizin ve diğer organlarınızın durumu çok daha yakından değerlendirilmelidir. Bu nedenle Korona virüs hastalığı geçirmiş iseniz mutlaka doktorunuza bilgi vermeli ve bu konuyu netleştirmelisiniz.

Bu konuda göz önüne alınması gereken bir diğer konu da yapılacak olan estetik cerrahinin boyutudur. Örneğin lokal anestezi altında yapılacak olan bir üst göz kapağı estetiği ile genel anestezi altında yapılacak olan ve meme-karın kombine estetik ameliyatı gibi daha ağır bir ameliyatın olası riskleri aynı olmayacaktır.

Kaynakça

1. Dünya Sağlık Örgütü