Burun Fonksiyonları

Yüzün en önemli estetik ögelerinden biri olan burun, fonksiyonları nedeniyle de insan sağlığını ve yaşam kalitesini doğrudan etkiler. Burun fonksiyonlarının başında solunum gelir. Burundan nefes alırken alınan havadaki istenmeyen parçacıklar burun delikleri içerisindeki kıllar ve burun içerisini döşeyen ve mukoza denilen kılsız nemli yapı tarafından tutulur, bir bakıma filtreden geçirilir. Havada bulunan ve allerjik özelliği olan partiküllerin alt solunum yollarına ulaşmadan burunda filtre edilmesi çok önemli bir fonksiyondur.

Burun fonksiyonları içinde bir diğer önemli fonksiyon ise burundan alınan havanın vücut ısısına göre ayarlanmasıdır. Burundan alınan hava burun içerisindeki yapılar (konkalar) ve kılcal damarlar vasıtasıyla ısıtılarak veya soğutularak akciğerlere en uygun hale getirilir. Yine bu yapılar aracılığı ile hava nemlendirilir. Kısacası, burundan alınan hava temizlenir, sıcaklığı ayarlanır ve nemlendirilir.

Burun fonksiyonları içerisinde önemli bir diğer başlık ise koku almadır. Burun boşluklarının tavan kısmında koku alma sinirinin uçlarının bulunduğu özelleşmiş bölgeler aracılığıyla koku alma işlevi gerçekleştirilir. Dolaylı olarak tat duyusunun da kaliteli olmasına yardımcı olur. Burundan koku alma fonksiyonu iyi olmayan bireylerin tat alma duyusu da bozulur.

Burun ve çevresindeki sinüsler konuşma esnasında çıkartılan sesin hem tınısına ve kalitesine katkıda bulunur hem de sesin şiddetini de artırır. Ses kalitesine olan katkısı burun fonksiyonlarının pek bilinmeyen ancak önemli bir özelliğidir. Özellikle ses sanatçılarında, seslendirme sanatçılarında ve spikerlerde bu durum çok önemlidir.

Burun orta bölmesi eğriliği (septum deviasyonu) veya burun etleri büyümesi (konka hipertrofisi) gibi solunum fonksiyonunu bozan anatomik sorunlar da estetik burun ameliyatı esnasında düzeltilir. Böylelikle hem estetik hem fonksiyonel yönden daha iyi bir sonuç alınması mümkün olur.

Burun fonksiyonlarını özetleyecek olursak;

• Burundan solunum
• Havanın ısısının düzenlenmesi
• Havanın neminin düzenlenmesi
• Havadaki partiküllerin ve allerjenlerin tutulması ve havanın temizlenmesi
• Koku alma (dolaylı olarak tat duyusuna katkı)
• Ses tınısına ve kalitesine katkı

Kaynakça:

1- Physiology, Nasal. S. Caleb Freeman; David A. Karp; Chadi I. Kahwaji.

Burun Anatomisi

Çok genel hatlarıyla burun anatomisini inceleyecek olursak burnun yumuşak dokular, kıkırdaklar ve kemiklerden oluştuğunu söyleyebiliriz. Dışardan bakıldığında ilk gördüğümüz yapı “burun derisi” dir. Burun derisinin kalınlığı burun estetik ameliyatının etkinliğini ve başarısını doğrudan etkileyen bir faktördür.

İnce derili burunların avantajı ameliyatla buruna daha detaylı şekillendirme yapılabiliyor olmasıdır, ancak deri altındaki en ufak düzensizliğin dışardan gözlenebilir olması da ince derinin dezavantajıdır. Kalın derili burunlarda burun küçültme işlemi daha sınırlı yapılır ve buruna estetik şekil vermek daha zordur.

Burun derisi burun sırtında daha ince iken burun ucu bölgesinde daha kalındır ve ameliyat sonrasında oluşan ödem ve sertlikler bu bölgede daha uzun süre devam eder. Burun derisi altında kemik ve kıkırdak yapıların üstünde çok küçük bazı kaslar bulunur. Bu kaslar burun deliklerinin açılıp kapanması gibi solunum fonksiyonlarına destek görevi görürler.

Burnu taşıyan başlıca destekler kemik ve kıkırdak dokulardan oluşur. Burnun alın bölgesine yakın üst kısmı burun kemiklerinden oluşur ve hareketsizdir. Burun kemiklerinin aşağı sınırından itibaren burun ucu dahil geri kalan kısım hareketlidir bu kısma içeriden kıkırdak yapılar destek olur.

Burnunuzu iki parmağınızın arasına alıp hangi bölümün kemik (hareketsiz) hangi bölümün kıkırdak (hareketli) yapılardan oluştuğunu anlayabilirsiniz. Burnun hareketli bölümünün yan duvarlarını “üst yan kıkırdaklar” oluştururken, “alt yan kıkırdaklar” burun ucunun ve burun deliklerinin şekline katkıda bulunur.

Burun deliklerinden başlayıp üst yutağa (geniz) kadar giden iki adet burun boşluğunu ortada kıkırdak ve kemik yapılarda oluşan “nazal septum” (burun orta bölmesi) ayırır. Nazal septum bir çadır direği gibi buruna içeriden destek olur.

Burun boşluklarının yan duvarlarının iç yüzlerinde 3 adet raf şeklinde yapılanmış ve halk arasında “burun eti” olarak bilinen “konka” lar bulunur. Burun fonksiyonlarının yerine getirilmesinde anahtar rol oynayan konkaların normalden fazla büyük olması veya septumun eğri olması burun solunumunu engeller ve rinoplasti ameliyatında bu sorunlar da düzeltilmelidir.

Burun çevresindeki içerisi hava dolu sinüsler ve göz yaşı kanalları da burun içerisine drene olur. Bu kanalların burun içerisine açılan ağızlarında herhangi bir anatomik darlık veya engel varsa giderilmelidir.