Burun Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Burun estetiği ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gerekenler, sağlıklı bir iyileşme süreci için hayati önem taşır. Hastanede geçirilen ilk gece, ağrı kesiciler ve antibiyotiklerin damar yoluyla verilmesi, yüzün yarı oturur pozisyonda yatırılması ve soğuk uygulamalar gibi adımlarla başlar. Evde ise, doktor önerilerine sıkı sıkıya uyulması, olası komplikasyonların erken fark edilip tedavi edilmesi gerekliliği vurgulanır.
Ateş, solunum güçlüğü, şiddetli ağrı, burundan kan gelmesi, halsizlik gibi belirtiler dikkatle izlenmelidir. Ayrıca, pandemi döneminde ekstra önlemler alınması, derin solunum egzersizleri yapılması, ilaç ve besin desteklerine dikkat edilmesi, yatış pozisyonuna özen gösterilmesi, hareket kısıtlamalarına uyulması, yeterli sıvı alımı, sigara kullanılmaması, uygun banyo koşulları, yatış şekli, cinsel aktivite, gözlük kullanımı, güneşten korunma, spor aktiviteleri, solunum fonksiyonlarına dikkat edilmesi, koku alma duyusundaki değişiklikler, burun derisinin duyusu, kesi izlerinin bakımı ve ruhsal değişikliklere hazırlıklı olunması gibi konular önem taşır. Kontrol muayenelerine düzenli gitmek de sürecin başarılı bir şekilde tamamlanması için önemlidir
Burun Ameliyatı Sonrası Hastanede Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ameliyatın yapıldığı geceyi hasta hastanede geçirir ve yakından takip edilir.
- Gerekli antibiyotik, ağrı kesici ve sakinleştirici ilaçlar damar yoluyla verilir.
- Yüzdeki kan basıncını azaltmak amacıyla yarı oturur pozisyonda yatılır.
- Soğutucu maskeler veya buz torbaları alın ve elmacık kemikleri bölgelerine uygulanır. Belden itibaren yarı oturur pozisyonda yatmak ve soğuk uygulama yapmak kan sızıntısının azalması ve şişliklerin kontrolü açısından son derece önemlidir.
- Ameliyattan 2 saat sonra ağızdan sıvı gıda alımına başlanır ve yaklaşık 4 saat sonra hasta hemşire nezaretinde ayağa kaldırılır. Tuvalette aşırı öne eğilmekten ve ıkınmaktan kaçınılmalıdır. Bu hareketler yüzdeki basıncı artıracağı için istenmez. Kabızlık sorunu olursa barsak yumuşatıcıları kullanılabilir.
- Bu dönemde burundan bir miktar kan sızıntısı olması doğaldır. Yürüme, konuşma gibi aktiviteler esnasında sızıntı bir miktar artar endişe edilmemeli, sakin kalınmalıdır. İlk gün kırmızı olan sızıntı takip eden günlerde pembe renge dönecek ve miktarı azalacaktır.
- Göz çevrelerinde ve yüzde, az veya çok, bir miktar şişlik ve morluk gelişecektir. Bu şişlikler 24 saat sonra (evdeki ilk gece) en üst seviyeye ulaşır, daha sonra üst göz kapaklarından başlayarak aşağı doğru yer değiştirir ve yaklaşık 1 haftada geriler. Bu dönemde yarı oturur pozisyonda yatmak, soğuk kompres uygulamak, aşırı hareket ve efordan kaçınmak çok önemlidir.
- Ameliyatın ertesi günü hasta kullanacağı antibiyotik ve ağrı kesiciler verilir, burun bakımını nasıl yapacağı öğretilir. “Ameliyat sonrası dikkat edilecekler” başlıklı detaylı bilgilendirme formu hastaya verilir ve harfiyen uyması beklenir.
- Burun estetiği sonrası, özellikle ameliyatı izleyen ilk günlerde hastanın yalnız kalmaması, mutlaka bir refakatçısının olması tavsiye edilir.
Burun Ameliyatı Sonrası Evde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Burun ameliyatı sonrası dönem de en az ameliyat öncesi ve ameliyat süreci kadar önemlidir. Öncelikle genel sağlık durumunu ilgilendiren olası komplikasyonların olmaması ve oluşan bir komplikasyonun zamanında fark edilip tedavi edilebilmesi için çok bilinçli hareket etmek gerekir.
Bu aşamada doktorunuzun önerilerine ciddiyetle uymak ve onunla iletişimde bulunmak yaşamsal önem taşır.
Bazı hastaların burun ameliyatı sonrası dönemde doktorunun önerilerine yeterli özeni göstermediği ve farklı nedenlerle sınırları zorladığı ve buna bağlı komplikasyonlar geliştiği sıklıkla gözlemlenebilmektedir.
Burun ameliyatı sonrası dönemde kişi kendini çok iyi hissetse, herhangi bir ağrı duymasa dahi önerilere harfiyen uymalıdır.
Öncelikle;
- 38,5 C’ nin üzerinde ateş
- Solunum güçlüğü
- Şiddetli ağrı
- Burundan sürekli taze kırmızı kan gelmesi
- Aşırı halsizlik hali
- Bilinç durumunda bulanıklık ve aşırı uyku hali
Veya yolunda gitmediğini düşündüğünüz bir şeyler hissediyor iseniz günün hangi saati olursa olsun derhal ameliyatı yapan doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Herhangi bir nedenle doktorunuza ulaşamıyor iseniz ameliyatın yapıldığı veya en yakın hastanenin acil servisine başvurmalısınız.
Burun Ameliyatı Sonrası Yapılmaması Gerekenler
Ameliyat sonrası ilk haftalarda ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmanın önemi büyüktür. Bu tür aktiviteler, burun dokularındaki hassasiyeti artırabilir ve iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
Ayrıca, hastaların sigara içmemeleri şarttır çünkü sigara, kan dolaşımını bozarak yara iyileşmesini yavaşlatır ve enfeksiyon riskini artırır.
Ameliyat sonrasında gözlük kullanımı da sınırlanmalıdır. Gözlükler, burun üzerindeki baskı nedeniyle iyileşmekte olan dokulara zarar verebilir. Suyla yüz yıkama gibi basit rutinler bile değiştirilmelidir; ilk günlerde yüzünüzü yalnızca hafif nemli bir bezle silmek daha uygun olacaktır.
Bu önerilere uyarak, burun ameliyatının ardından komplikasyon riskini minimize edebilir ve daha hızlı bir iyileşme süreci geçirebilirsiniz.
Covid-19 Pandemi Önlemleri
Genel anestezinin bağışıklık sistemini zayıflatması söz konusudur. Bu nedenle olası korona virüs bulaşını ve Covid-19 hastalığını önlemek için ameliyatı izleyen ilk 2 hafta, evde ziyaretçi kabul edilmemelidir.
Aynı mekânı paylaşan diğer kişiler de maske, mesafe gibi tüm önlemleri almaya özen göstermelidir. Oda sık sık havalandırılmalıdır. Boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, baş ağrısı, kas ağrısı, öksürük veya ileri derecede halsizlik veya kas ağrısı gibi belirtiler hissedildiğinde mutlaka PCR testi yaptırılmalı ve gerekli tedaviye başlanmalıdır.
Solunum Egzersizleri
Burun Ameliyatı sonrası dönemde ağrı vb. değişik nedenlerle yeterince derin solunum yapılamaz ise hava yollarında tıkaç oluşumu (atelektazi) ve buna bağlı akciğer enfeksiyonu gelişimi riski söz konusudur. Bu nedenle saat başı en az 3-5 kez tüm akciğeri genişletecek derin nefesler almak gereklidir. Yeterince sıvı alımı bronşlarda tıkaç oluşumunu azaltacaktır.
İlaç ve Besin Destekleri
Burun ameliyatı öncesi dikkat etmeniz, tüketmemeniz gereken ilaç ve besin desteklerini (aspirin, yeşil çay gibi), ameliyat bölgesine kanama riskini artırmaları nedeniyle, burun ameliyat sonrası 15 günlük dönemde de tüketmemeye büyük özen gösteriniz.
Burun ameliyatı sonrası dönemde kullanmanız için verilen ilaçları size önerildiği şekilde kullanmaya özen gösteriniz, dozlarını doktorunuza sormadan değiştirmeyiniz. Herhangi bir istenmeyen yan etki gözlemlediğinizde doktorunuza bilgi veriniz.
Tansiyon, şeker, tiroid vb. sürekli kullandığınız ilaçlarınızı doktorunuzun bilgisi dahilinde kullanmaya devam ediniz.
Pozisyon
Belden itibaren yarı oturur biçimde yatılmalıdır. Dizlerin altına gece uyurken aşağıya doğru kaymayı engellemek için yastıklar konabilir. Böylelikle yüz ve burunda toplardamar basıncı düşeceği için daha az kanama, şişlik ve morluk oluşacaktır. Ayrıca nefes alma işlemi daha rahat olacaktır. Kollarınızın altına da birer yastık koyarak destekleyebilirsiniz.
Soğuk Uygulama
Burun ameliyatı sonrası dönemde özellikle ilk 2-3 gün, uyumuyorken, yanaklara ve alın kısımlarına yarım saatte bir 10 dk. soğuk uygulama ameliyat sonrası gelişen şişlik ve burundan kan sızıntısını azaltacaktır.
Hareket Kısıtlaması
Kan basıncını artıran zorlayıcı hareketlerden, ağrı ve kanama riskini azaltmak için, kaçınmalısınız. Tuvalette fazlaca ıkınma, ağır kaldırma, ev işleri yapma, çocuk taşıma, araç kullanma gibi zorlayıcı hareketlerden en az bir hafta kaçınılmalıdır. Belden itibaren yere doğru çok eğilmekten kaçınılmalıdır. Burnu sümkürmekten kaçınılmalıdır.
Boyun hareketlerinizi kısıtlamaya gerek yoktur. Çok fazla konuşmak, gülmek, hareket etmek, yürüyüş yapmak da kan sızıntısını artıracaktır. Diğer taraftan, yemek yeme, saçınızı tarama, el yüz yıkama gibi çok zorlayıcı olmayan hareketleri yapabilirsiniz. Kan basıncını yükseltebilecek aktif spor hareketleri bir ay süre ile yapılmamalıdır.
Beslenme
Ameliyat süreci boyunca kullanılan ilaçların vücuttan rahat atılabilmesi, bacaklarda pıhtı oluşumu riskinin azaltılması, dokuların yeterince dolaşımının sağlanabilmesinde yeterli sıvı (günde 1.5-2 litre) alımı önemlidir. Sık tuvalete gitmemek için sıvı alımını kısmak en sık yapılan hatalardandır.
Yeterli sıvı aldığınızın bir göstergesi idrar renginizin açık olmasıdır, idrar renginiz koyu sarı ise yeterli sıvı almıyorsunuz demektir.
Bu süreçte alkolden uzak durulmalı, kanamayı artırabilecek aspirin vb. ilaçlar ve yeşil çay gibi gıdalar alınmamalıdır. Burun estetiği sonrası dönemde kilo vermeye yönelik çok sıkı diyetler yapılmamalı, proteinden zengin dengeli beslenmeye dikkat edilmelidir.
Kabız kalmamaya dikkat edilmelidir, ona göre yüksek lifli sebze, meyve ve prebiyotikler tüketilmelidir. Gerekiyorsa doktorunuzdan ilaç yardımı isteyebilirsiniz.
Sigara
Damarlarda spazma, daralmaya yol açması nedeniyle kan dolaşımının çok önemli olduğu estetik ameliyatlarda sigara doku iyileşmesini son derece olumsuz etkilemektedir.
Banyo
Bandajlarınızı ıslatmayacak şekilde ılık su ile kısa süreli duş alabilirsiniz. Saçınızı kuafördeki gibi yıkatabilirsiniz.
Yatma Şekli
Burun ameliyatı sonrası ilk iki hafta yüksek yastıkta ve sırt üstü yatmaya özen gösteriniz. Daha sonra yan yatabilirsiniz. Yüz üstü yatmak için 3 ay bekleyiniz.
Seks Yapma
Burun ameliyatı sonrası dönemde kan basıncında yükselme ve ameliyat bölgesinde kanama riski nedeniyle ilk iki hafta seks yapmamaya dikkat ediniz.
Gözlük Kullanımı
Doktorunuz aksini belirtmediği sürece burun estetiği sonrası 6 hafta gözlük takmayınız. Lens kullanabilirsiniz.
Güneşten Korunma
Burun derisinde leke oluşumundan kaçınmak için burun estetiği sonrası dönemde güneşli havalarda 40-50 faktörlü güneş kremi ve şapka kullanılmalıdır. Aktif güneşlenmekten kaçınılmalıdır.
Sportif Aktiviteler
Burun ameliyatı sonrası 6 hafta boyunca (kemiklerin kaynaması için geçen süre) burun olası travmalardan, çarpma ve darbelerden korunmalıdır. Çok zorlayıcı olmayan yürüyüş ve hafif sporlara ameliyattan bir ay sonra başlayabilirsiniz. Denize ve havuza girebilirsiniz. Sudan çıktıktan sonra burun içini bol su ile temizlemenizde yarar vardır.
Burundan solunum fonksiyonu: Burun içerisindeki ödemin ve yaraların tamamen iyileşmesi ortalama 6 haftayı bulmaktadır. Bu nedenle ameliyat sonrası ilk haftalarda burnunuzdan yeterince rahat nefes alamayabilirsiniz. Size önerilen burun içi tedavileri özenle uygulamalı ve sabırlı olmalısınız.
Daha sonraki dönemde de genellikle burun deliklerinden aynı anda eşit oranda rahat nefes alınamaz, gün içerisinde değişkenlik göstermek koşulu ile bir taraf daha açıktır. Bu durum normal insanlarda da böyledir.
Koku Alma
Koku alma duyusunda değişiklikler olabilir, zamanla normale dönecektir.
Burnun estetik görünümü: Burnun estetik görünümü ameliyattan sonra her ay değişiklik gösterir ve son halini alması ortalama 1-2 yılı bulur. Bu sürenin sonunda elde edilen sonuca etki eden faktörlerin tamamı doktorunuzun kontrolünde değildir.
Ameliyatın kendisi kadar, burun estetiği sonrası yara iyileşmesi sürecinde dokularınızın iyileşme özellikleri de önemlidir.
Ameliyatı takip eden ilk haftalarda burun derisi olduğundan daha kalın ve ödemlidir. Burun derisi ile altındaki kemik ve kıkırdak dokular arasında yeni bir yara iyileşmesi süreci, bağ dokusu sentezi başlamıştır. İlk 6 ay yeni sentezlenen bağ dokusuna bağlı sertlikler ve asimetriler gözlenebilmektedir.
Şişlikler burnun her tarafında homojen bir şekilde geçmeyebilmektedir. Özellikle burun ucu bölgesi normalden daha geniş ve serttir. Zaman içerisinde yeni oluşan bağ dokusu yumuşadıkça ve burun derisi inceldikçe detaylar ortaya çıkmakta ve normale dönüş belirginleşmektedir.
Bazı kişilerde burun derisi ve altındaki dokular arasındaki yeni bağ dokusu oluşumu gereğinden fazla olabilmekte ve buna bağlı daha şiş, asimetrik ve sert bir burunla karşılaşabilmekteyiz.
Bu durumlarda kontrollü şekilde masajdan ve gerekli olduğunda küçük dozlarda bağ dokusu içerisine kortizon enjeksiyonlarından fayda görülmektedir.
Burun deliklerinde mutlak bir simetri sağlanması zordur, minimal asimetrilere hazırlıklı olmalısınız.
Burnunuzun estetik görünümünde dikkatinizi çeken anormal bir durum olduğunda bu durumu doktorunuzla paylaşın, önerilerine kulak verin ve sabırlı olun. Unutmayınız ki herhangi bir rötuş veya revizyon yapmak için en az bir yıl beklenmelidir.
Burun Derisinin Duyusu
Burun ameliyatı sonrası ilk aylarda burun derisinin duyusunda azalma normaldir. Zaman içerisinde düzelecektir.
Kesi İzleri
Burun orta kısmında ve burun kanatlarında yapılan kesi izleri ilk aylarda belirgin olmakla birlikte 2 yıl içerisinde son halini alacak ve dikkat çekmeyen bir görünüme kavuşacaktır. Özellikle ilk 6 ay kesi yerlerini güneş kremleri ile güneşten çok iyi korumalı ve size önerilen diğer kremleri kullanmalısınız.
Ruhsal Değişiklikler
Burun ameliyatı sonrası ilk günlerde geçici olarak ruhsal bir çöküntü yaşamak, ameliyatın başarısı hakkında kaygılar duymak çok normaldir. Henüz burnunuzda bantlar varken aynaya bakarak, fotoğraf çekerek sonuç hakkında çıkarımlarda bulunmaya çalışmak bazen gereksiz endişelere neden olabilmektedir.
Bu dönemde burun deliklerinde asimetriler görmek, dudak burun açısının olması gerektiğinden fazla olduğunu gözlemlemek normaldir ve ödeme bağlıdır.
Bantlar çıktıktan sonraki ilk günler özellikle önemlidir, çünkü hem kendiniz hem de etrafınız, arkadaşlarınız burnunuza bakacak ve değişik yorumlar yapacaktır.
Bu dönemde yapılacak en küçük olumsuz yorum dahi sizin moralinizi bozabilmektedir. Bu nedenle psikolojik olarak çok güçlü olmalısınız ve burnunuzun son hali olmadığını, sabırlı olmanız gerektiğini kendinize sık sık hatırlatmalısınız.
Diğer taraftan yüz görünümünde belirgin değişime yol açan estetik burun ameliyatı son derece başarılı olsa dahi yeni görünümünüze uyum sağlamak ve bu görünümü içselleştirmek zaman almaktadır.
Kontrol Muayeneleri
Burun ameliyatı sonrası sürecin yakından izlenmesi ve gerekli müdahalelerin zamanında yapılabilmesi için doktorunuzun önerdiği tarihlerde kontrol muayenelerine gitmeyi ihmal etmeyiniz.
Genellikle ameliyat sonrası 1, 3, 6 ve 12 ay sonra kontrol muayeneleri yapılır. Bu muayenelerde geç dönem iyileşme süreci izlenir ve kortizon enjeksiyonu gibi işlemler yapılabilir.