Meme Estetiği Emzirme Fonksiyonunu Bozar Mı?
Meme estetiği operasyonu olmak isteyen diğer yandan da anne olmayı ve bebeğini emzirmeyi düşünen adayların en çok merak ettiği konuların başında meme estetiğinin emzirme işlevine olumsuz bir etkisi olup olmadığı konusu gelmekte.
Bu yazımda süt verme fonksiyonu ve farklı meme estetiği operasyonlarının süt vermeye etkisini irdelemek istedim.
Doğum sonrası bebeğin emzirme yoluyla beslenebilmesi için birçok anatomik yapının ve hormonal faktörün sağlıklı ve çalışıyor olması gerekir. Meme dokusu içerisindeki süt bezleri 12-20 adet süt kanalı ile meme ucundaki deliklere açılır. Bebeğin meme ucunu emmeye başlaması ile birlikte beyin uyarılır ve beyinden süt verme ile ilgili hormonlar salgılanır.
Bu hormonların etkisi ile hem süt üretilir hem de daha önce üretilmiş olan süt, süt bezlerindeki kasılma ile meme ucuna doğru pompalanır.
En basit şekliyle özetlemek gerekirse; bebeğin meme ucunu emmesi, bebeğin emebileceği bir meme ucu olması, meme ucundaki duyu sinirlerinin sağlam olması ve bebeğin emme uyarısını beyne iletebilmesi, beyinde süt vermeye yönelik hormonların doğru şekilde salgılanması, meme bezlerinin sağlıklı olması ve süt üretebilmesi, meme bezlerinde üretilen sütü meme ucuna taşıyan süt kanallarının açık ve yeterli olması ve nihayetinde süt kanallarının açıldığı meme ucundaki deliklerin de yeterli sayıda ve açık olması gerekir.
Yukarıda bahsedilen anatomik yapılarda (meme ucu, süt bezi ve süt kanalları) veya hormon salgılanma sisteminde bir sorun olduğunda süt verme işlevi bozulabilmektedir. Burada vurgulamak istediğim nokta; her anne bebeğini emzirecek diye bir kural yoktur.
Değişik nedenlerle emzirme fonksiyonunda sorunlar yaşanabilmektedir. Daha önce hiç süt vermemiş bir kişi meme estetiği ameliyatı olduktan sonra bebek sahibi olur ve süt veremediğini deneyimlerse bu durumun tek sorumlusunun meme estetiği ameliyatı olmadığı bilinmelidir. Belki de bu kişi, meme estetiği ameliyatı olmasa da süt veremeyecekti.
Bu ön bilgiler ışığında meme estetiği ve süt verme – emzirme işlevi arasındaki ilişkiye daha yakından bakalım. Meme estetiği operasyonlarında meme başı duyusu korunuyorsa, meme başı ile yeterli sayıda süt bezi arasındaki ilişki, aralarındaki süt kanalları ile birlikte, bir bütün olarak korunuyorsa süt verme işlevinde bir bozulma olmaz.
Bilindiği üzere “meme estetiği” terimi tek bir cerrahi yöntemi içermez, memenin estetik görünümünü düzeltmeye yönelik birçok ameliyat tekniği “meme estetiği” başlığı altında incelenir. Bu ameliyatların başında silikon implant ile meme büyütme, meme dikleştirme, meme büyütme + dikleştirme ve meme küçültme ameliyatları gelir.
Meme Büyütme Ameliyatı ve Süt Verme – Emzirme
Bu operasyonda tamamen meme dokusu altında olacak şekilde bir cep hazırlanır ve bu cebe silikon implant yerleştirilir. Meme dokusunun kendisine doğrudan bir müdahale olmadığı için süt verme işlevinde bir bozulma beklenmez.
Özellikle meme altı kıvrımından veya koltuk altından yapılan bir kesi ile cep hazırlanıyorsa meme dokusu ile hiçbir ilişki söz konusu olmaz ve bir risk oluşmaz.
Meme başı çevresinden yapılan bir kesi ile meme altına inilen teknikte meme başı çevresindeki sinirlerde bir hasar oluşma riski olabilir ancak bu çok çok nadirdir.
Diğer taraftan yine çok nadir de olsa meme ucunun duyusunu alan sinirlerde aşırı gerilmeye bağlı kalıcı bir hasar olabilir. Bu durumda bebeğin emme duyusunun beyine iletilmesinde bir sorun yaşanabilir.
Meme Dikleştirme Ameliyatı ve Süt Verme – Emzirme
Meme dikleştirme ameliyatında memedeki sarkmanın ve deformasyonun derecesine göre farklı cerrahi teknikler kullanılır. Tüm tekniklerde fazla olan meme derisi 3-Boyutlu olarak çıkartılır, meme başı daha yukarı bir pozisyona alınır ve memeye daha estetik bir şekil verilir.
Bazı tekniklerde meme dokusunun bir kısmına da kesiler yapılarak meme dokusunun yeri değiştirilir. Genel olarak meme dikleştirme ameliyatında süt bezlerine ve süt kanallarına fazla müdahale edilmediği için süt verme – emzirme işlevi bakımından önemli bir risk oluşmaz. Meme büyütme + dikleştirme ameliyatında da benzer bir durum söz konusudur.
Meme Küçültme Ameliyatı ve Süt Verme – Emzirme
Süt verme – emzirme işlevinin bozulma riskinin en fazla olduğu veya sorgulandığı meme estetiği ameliyatı “meme küçültme” ameliyatıdır. Değişik nedenlerle büyük boyutlara ulaşmış meme dokusunun bir kısmı meme küçültme ameliyatında çıkartılırken normal bir memede olması gereken miktarda meme dokusu da yerinde bırakılır.
Yerinde bırakılan meme dokusu, içerisindeki süt bezleri, süt kanalları ve bu kanalların meme ucu ile olan bağlantısı bir bütün halinde korunduğunda süt verme – emzirme fonksiyonu korunmuş olur. Günümüzde kullanılan cerrahi tekniklerde bu durum göz önüne alınmakta ve süt verme – emzirme fonksiyonunun korunmasına azami derecede dikkat edilmektedir.
Görselde görüldüğü gibi meme ucu (nipple) ve çevresindeki renkli kısım (areola) altındaki meme dokusu ile bütünlüğü korunacak şekilde bir blok halinde korunur. Korunacak olan bu meme dokusunun büyüklüğüne vücut ve göğüs ölçülerine göre karar verilir.
Pedikül dediğimiz bu yapı kullanılan cerrahi tekniğe bağlı olarak farklı tasarımlarda olabilir ancak hepsinin ortak amacı süt verme – emzirme işlevinin korunmasıdır.
Aşırı derece büyük ve sarkık memelerin küçültülmesinde kullanılan bir teknik de ise meme ucu ve çevresindeki renkli deri (nipple-areola kompleksi) ameliyatın başında süt kanalları ile bağlantısı kesilerek çıkartılır ve meme küçültme işlemi bittikten sonra yeni yerine bir yama şeklinde tekrar dikilir.
Serbest meme ucu grefti (free nipple graft) tekniği olarak bilinen bu teknikte süt kanalları tamamen kesildiği için süt verme – emzirme fonksiyonunda bozulma beklenir. Eskiden daha çok kullanılan bu teknik günümüzde oldukça nadir kullanılmaktadır.
Özellikle bebek planlayan anne adaylarında süt verme – emzirme işlevini koruyan teknikler tercih edilmektedir.
Meme Ucu (Nipple) Küçültme Ameliyatı ve Süt Verme – Emzirme
Meme ucunun normalden büyük boyutlarda olduğu durumlarda estetik nedenlerle meme ucu küçültme ameliyatı talep edilmektedir.
Bu amaçla kullanılan bazı cerrahi tekniklerde meme ucuna açılan süt kanalları büyük oranda kesilmekte bazı cerrahi tekniklerde ise bu kanallar korunmaya çalışılmaktadır.
Ben kendi pratiğimde süt vermeyi düşünen anne adaylarına meme ucu küçültme ameliyatını tüm bebek ve emzirme durumları bittikten sonraki döneme ertelemelerini öneriyorum.
Meme ucunun bebeğin emme işlevi için çok önemli olduğunu ve hatta büyük meme ucunun bebek için bir avantaj dahi olabileceğini vurguluyorum. Diğer taraftan, süt kanallarını koruyan bir cerrahi teknik dahi kullanılsa süt kanallarında bir hasar olabileceğini belirtiyorum.
Areola Küçültme Ameliyatı ve Süt Verme – Emzirme
Meme ucu çevresindeki renkli dairesel kısım (areola) bazen normalden büyük ve asimetrik olabilmektedir. Simit şeklinde bir deri parçası çıkartılarak yapılan areola küçültme işleminin süt verme – emzirme işlevine ciddi bir yan etkisi yoktur.
Sonuç
Estetik meme ameliyatlarında süt verme – emzirme fonksiyonunun korunmasına azami dikkat edilir ancak risk mutlak sıfır değildir. Ameliyat öncesi size verilen ve okuyup imzalamanız istenen yazılı onam formlarında bu konuda garanti verilmediğini görürsünüz.
Bu nedenle, planlanan meme estetiği operasyonu öncesinde doktorunuzla yaptığınız görüşmede bu konuları da konuşmanızı, size uygulanacak cerrahi tekniğin risklerini kendisinden öğrenmenizi ve ona göre bir karar vermenizi öneririm.
Tekrar vurgulamak istediğim diğer bir konu ise; daha önce meme estetiği olmuş ve sonrasında bebeğini emziremeyen kadınlar bilmelidir ki belki de meme estetiği olmasa dahi süt veremeyecekti. Normal hayatta da belirli bir oranda anne değişik anatomik ve hormonal nedenlerle bebeğini emzirememektedir.
Kaynakça:
- Infant and Young Child Feeding: Model Chapter for Textbooks for Medical Students and Allied Health Professionals. Geneva: World Health Organization; 2009.
